Vang sủi bọt (sparkling wine/ vin mousseux)
là tên gọi chung cho tất cả các loại vang có ga (khí carbonic) mà khi mở chai thì sẽ tạo nên tiếng nổ nhỏ và bọt khí trào ra do áp suất. Vang sủi bọt còn được gọi là vang nổ, hay sâm banh như tên gọi quen thuộc đối với người Việt.
Vang sủi bọt khác với vang thường qua cách lên men lần thứ hai trong chai. Lần đầu, vang sủi bọt được lên men tương tự như các loại vang trắng. Sau đó, vang trắng được chiết xuất vào chai và tiếp tục được lên men lần thứ hai bằng cách thêm một lượng men và đường nhất định. Giai đoạn này tọa ra nhiều khí carbon dioxide (CO2) và áp suất trong chai.
Vang sủi bọt nổi tiếng nhất thế giới là Champagne – vùng làm vang ở phía Đông Bắc nước Pháp. Tên gọi Champagne ở Pháp được quy định rất nghiêm ngặt, chỉ có vang sản xuất trong phạm vi vùng Champagne thì mới được phép mang tên ấy mà thôi. Ngoài vùng Champagne, các vang sủi bọt phổ biến khác của Pháp thì được gọi tên là Crémant, Vouvray, Clairette de Die hay là Montlouis sur Loire.
Champagne được taojra từ giống nho vỏ trắng Chardonnay hay giống nho vỏ đỏ Pinot Noire và Pinot Meunier. Champagne và các loại vang sủi bọt của Pháp nói chung được xếp hạng từ rất khô chua (extra brut), khô (brut), đến hơi ngọt (demi-sec). Loại Champagne ngọt (doux) thì rất hiếm thấy.
Phần đông Champagne là vang đa mùa do nhà làm vang lấy vang từ nhiều mùa trộn với nhau. Vì thế trên nhãn chai Champagne không đề năm thu hoạch nho. Thỉnh thoảng có loại Champagne đơn mùa khi điều kiện thời tiết và chất lượng nho năm nào đó quá tốt, quá thuận lợi để tạo ra loại Champagne không trộn có chất lượng đặc biệt, nhưng rất hiếm.
Ngoài Pháp, ta có các loại vang sủi bọt các nước khác chất lượng có thấp hơn nhưng giá rẻ dễ mua hơn như Cava (Tây Ban Nha), Espumante (Bồ Đào Nha), Lambrusco, Prosecco, Asti (Italia) hay Pezsgo (Hungary).
Vang sủi bọt là loại vang của tiệc tùng. Chúng được uống nhiều ở các loại tiệc đứng, tiệc ngọt hoặc với các món khai vị. Vang sủi bọt cũng có thể được uống với nhiều loại đồ ăn khác nhau trong cả món chính và món tráng miệng. Hoặc, đơn giản chỉ để nâng ly chúc tụng.
